Op bezoek bij Antje van der Hoek

In haar werkkamer in Sassenheim worden wij door dominee Antje van der Hoek gastvrij ontvangen. We willen haar spreken over haar aantreden in onze gemeente, maar al gauw hebben we het over de snel veranderende wereld en de rol van een predikant daarin.

In het profiel voor haar functie staan drie specifieke aandachtspunten: kerkdiensten, gesprekskringen en het Uytenbogaertcentrum. Met dominee Reinhold Philipp overlegt ze nog over de taakverdeling tussen hen beiden.

Wij vragen haar hoe ze haar bijdrage aan gesprekskringen ziet. Ze heeft per slot een  deeltijdfunctie. Zij ziet haar rol vooral als begeleiding, advies bij kiezen van te bespreken boeken en hulp bij het vinden van nieuwe leden. We tonen haar de lijst van kringen in het jaarboekje en ze is onder de indruk van het niveau van de boeken die in de diverse kringen besproken worden. Zelf heeft ze net het boek Erfenis zonder testament, Filosofische overwegingen bij de tien geboden van Maarten van Buuren en Hans Achterhuis voorbereid voor de gemeente in Haarlem. Haar boekenkeuze ligt meestal op het grensvlak van filosofie en cultuur met een link naar theologie.

De kerkdiensten staan in haar opdracht centraal. Preken ervaart zij ‘als een soort ventiel. Wat er zoal periodiek in je gist kan een plaats krijgen in de preek. Met alle veranderingen in de wereld heb je ook de behoefte om te duiden’. Ze is een trouwe lezer van de columns van Bas Heijne. Ze zijn beiden begin jaren zestig geboren en opgegroeid in het naoorlogse humanistische wereldbeeld, dat nu onder vuur ligt. Ze is getroffen door de laatste zin uit Heijnes nieuwste boek Onbehagen, nieuw licht op de beschaafde mens: ‘Hoed je voor de barbaar in je omgeving, hoed je voor de barbaar in jezelf’.

‘Het is van belang je mensbeeld te relativeren en te bekijken vanuit het perspectief van anderen. Zie je eigen vooroordelen onder ogen, bedenk bijvoorbeeld dat wit ook een kleur is. Onderbuikgevoelens heeft iedereen, maar die mogen geen maatstaf zijn. Voor onze weldenkendheid moeten we pal blijven staan. Het wereld- en mensbeeld zijn aan het verschuiven en daar moet goed over nagedacht worden. Tegelijkertijd constateert Bas Heijne dat er een groeiende hang naar gemeenschap is. Geloofsgemeenschappen hebben daarin een eigen plaats en zijn in deze tijd juist ook daarom van belang’.

‘Van belang is ook,’ zo voegt zij toe, ‘dat een kerk een bedding geeft, die over generaties heengaat. De kern is het zijn van een gemeenschap en daarbij is ook de fysieke gemeenschap belangrijk. Er zijn echter ook andere visies mogelijk en het is van belang daarvoor open te staan en met elkaar te praten’.

We spreken er over dat het geloof op allerlei manieren vorm kan krijgen en dat creatieve veranderingen in diensten en andere vormen van samenkomst van belang zijn. Die vraag speelt landelijk binnen de Remonstrantse Broederschap, en evengoed lokaal. ‘In Haarlem kennen wij bijvoorbeeld muziekdiensten, waarbij muziek en (Bijbel)woorden met elkaar worden verweven. Je moet dat niet direct willen kopiëren, maar kijken wat er bij de Haagse gemeente past. Op dat gebied heeft Johan Goud trouwens al het nodige gedaan met zijn diensten van woord, beeld en klank’.

Tot slot vertelt zij ons, dat haar man een Engelse ingenieur is, die werkt bij het European Space Agency (ESA). Ze hebben twee dochters, Hanna en Tamara. De oudste is 17 en doet dit jaar eindexamen op het Stedelijk Gymnasium in Leiden. De jongste is 16 en zit in de tiende klas van de Vrije School (de vierde klas in het reguliere onderwijs), ook in Leiden.

Wij wensen dominee Antje van der Hoek veel inspiratie en voldoening in haar predikantschap in onze gemeente.

An de Bijll Nachenius en Ria Edelman