Museumbezoek Kunstmuseum Den Haag. Gaat niet door
Museumbezoek
Opnieuw dichtbij huis. Deze keer in het Kunstmuseum (v/h Gemeentemuseum) op 10 november te Den Haag. Er zijn twee toonaangevende exposities: ‘Mode in kleur’, Iedereen wil naar huis van de kunstenaar Norbert Schwontkowski en ‘Koninklijk Blauw’; daarnaast is er ook de vaste collectie. Dus: de veelzijdige mogelijkheid.
Mode in Kleur laat zien hoe kleding van vroeger en de mode van nu momenten van hoop kunnen bieden. En ons bovenal met elkaar verbinden in alle kleurschakeringen van de regenboog. Dit veelkleurige natuurverschijnsel staat niet voor niets symbool voor hoop, moed, trots en dankbaarheid. Al die prachtige kleuren komen aan bod in Mode in Kleur. Deze tentoonstelling, grotendeels samengesteld uit de eigen museumcollectie, is tijdens de covid-19 periode gemaakt en vertelt modeverhalen over de symboliek van kleur. In een tijd waarin enorme behoefte bestaat aan troost, verbinding en hoop, kan juist een tentoonstelling over mode dit bieden. De modewereld is immers gewend om vooruit te kijken en te reageren op de wereld om ons heen.
Het modebeeld van nu sprankelt van kleur. Toeval of niet? ‘In difficult times, fashion is always outrageous’, zei Elsa Schiaparelli ooit. Zelf was zij dol op ‘shocking pink’. Diezelfde kleur zien we momenteel terug in het werk van Christopher John Rogers, die werkt met prachtige unikleuren voor man en vrouw. Juist in een tijd van crisis is deze bijdrage zeer welkom voor de esprit. Want een tijd van crisis en verdriet voelt inktzwart. Over de symboliek van kleur zijn veel verhalen te vertellen. Wat een kleur nu voor ons symboliseert, is soms in het verleden heel anders geweest. Kleur in de mode werkt vaak als een code en soms is die code in deze tijd geheim, omdat we de betekenis van toen niet meer kennen.
Zwart was is de negentiende eeuw vaak een kleur van rouw. Maar de kleur is later, onder andere door Coco Chanel, óók omgetoverd tot een begerenswaardige tint: de little black dress wilde je hebben om feest in te vieren; om in te dansen. Juist in de jaren ná de Eerste Wereldoorlog. Daarvoor was ook grijs een rouwkleur, evenals paars. Maar paars was ook een kostbare, koninklijke kleur. En later werd paars door de vrouwenbeweging juist geassocieerd met hoop en een nieuw begin. Rood staat voor gevaar, maar ook voor liefde. Oranje is onze nationale kleur, maar het dragen ervan kon je vroeger ook de kop kosten. Zonnig geel brengt optimisme, maar wie weet nog dat dit vroeger de kleur was die straatprostituees droegen, omdat je hen dan goed kon zien in donkere steegjes en straten? Wit symboliseert onschuld en reinheid, en dankzij de Maria-cultus heeft blauw er door de eeuwen heen een heel bijzondere betekenis bij gekregen. Groen staat voor hoop, maar ook voor een nieuwe manier van omgaan met elkaar en het vertegenwoordigt de veranderingen in de mode-industrie: green fashion. En is er in de modewereld door de huidige aandacht voor diversiteit en de wereldwijde antiracisme demonstraties nu eindelijk definitief iets veranderd?
Hoopvol en divers
Mode in Kleur! vertelt deze en vele andere verhalen over hoop en kleur aan de hand van de mode van toen en nu. Verschillende ontwerpers, onder wie Valentino, Bas Kosters en Hanifa tonen kledingstukken die hoop bieden. Deze zijn verweven door de tentoonstelling als een hoopvolle en diverse blik op de toekomst. De tentoonstellingsruimtes zelf spelen ook een belangrijke rol. Maarten Spruyt, art director van de tentoonstelling, maakt van elke zaal een belevenis waarin bezoekers worden ondergedompeld in een kleurervaring en zelf ervaren hoe kleur emoties oproept, inspireert en hoop geeft.
De inrichting van de tentoonstelling Koninklijk Blauw – Het mooiste Delfts aardewerk van Willem en Mary was al in volle gang toen het Kunstmuseum vanwege de coronapandemie zijn deuren moest sluiten. Dit zorgde er ook voor dat topstukken uit onder andere Hampton Court Palace en het V&A in Londen nog niet in bruikleen gegeven konden worden. Inmiddels is de tentoonstelling compleet en is het allermooiste Delfts aardewerk bijeengebracht: Koninklijk Blauw. Het is een unieke kans om deze topstukken bij elkaar te zien.
Delfts blauw: de hele wereld kent het voor ons land zo iconische aardewerk. Het is nog altijd actueel en hoewel we de geschiedenis denken te kennen, zijn er nog steeds nieuwe verhalen over te vertellen. Een deel van de absolute topstukken bevindt zich echter in het buitenland en is zelden of nooit in ons land te zien. Kunstmuseum Den Haag brengt daar verandering in door bijzondere topstukken voor de eerste keer samen te brengen. Zo kunnen bezoekers kennismaken met de tijd waarin het beroemde koningspaar Willem en Mary het mooiste Delfts blauw ooit lieten maken: Koninklijk Blauw.
Norbert Schwontkowski (1949-2013) “IEDEREEN WIL NAAR HUIS” is misschien wel een van de best bewaarde geheimen van Duitsland, maar langzaam verwerft zijn poëtische werk ook buiten zijn geboorteland steeds meer bewonderaars. Geïnspireerd door het zen boeddhisme waar hij op een van zijn reizen naar Azië mee in aanraking is gekomen zoekt hij naar de esthetiek van het moment. Zo ontstaan werken die verhalen lijken aan te stippen zonder die verhalen ooit af te ronden. Soms dragen zijn schilderijen een beladen existentiële thematiek, soms tonen ze absurdistische situaties uit dagelijks leven, zoals een man die in het holst van de nacht zijn koelkast doorzoekt naar iets om zijn knorrende maag mee te vullen. Maar altijd is het onderwerp de mens die op zoek is naar verlichting en inspiratie in een grimmige wereld. Dankzij Schwontkowski’s droge humor worden zijn werken desondanks nooit deprimerend. Aan veel van zijn werken gaan schetsen vooraf, met vlugge pen vastgelegd in de schetsboekjes die hij altijd met zich meedroeg. De tentoonstelling Iedereen wil naar huis brengt zo’n tachtig schilderijen en meer dan veertig schetsboeken vanuit internationale collecties bijeen en is tot stand gekomen door samenwerking tussen Kunstmuseum Den Haag, Kunstmuseum Bonn en Kunsthalle Bremen, waar deze eerder te zien was.
Het museum is ‘coronaproof’ Museumkaart is geldig, evenals de vriendenpas. U dient vooraf wel via de website van het museum te reserveren. Ik stel voor, dat wij 10 november, om 13:30 uur elkaar in de hal treffen. Ik hoop u aldaar te mogen begroeten. Uiteraard zou ik het leuk vinden, als u mij even laat weten of u present zult zijn.
Adres van het museum: Stadhouderslaan 41 2517 HV, Den Haag. Het museum is bereiken met bussen 21 en 24 en tram 16.
Jacques Zwaan – J.Zwaan25@kpnplanet.nl
