Paasmomenten

‘Wordt Pasen het keerpunt?’: in zijn bijdrage aan een van de coronadebatten in de Tweede Kamer haalde CU-fractievoorzitter Gert-Jan Segers onlangs deze zin uit een van de dagbladen aan. Hij zei:‘Ik las in Het Parool de vraag: wordt Pasen het keerpunt? Nou was dat voor christenen 2000 jaar geleden al het keerpunt, maar het is een hele mooie vraag. Ik heb inderdaad goede hoop dat dat het keerpunt wordt’. Segers vertolkte hiermee een vraag die breed leeft. We verlangen allemaal naar het definitieve zicht op het einde van de tunnel. 

‘Wordt Pasen het keerpunt?’ Segers vertolkte hiermee een vraag die breed leeft

Zijn uitspraak herinnerde mij er aan dat ons Paasfeest een bepaalde gelaagdheid kent. Ik denk aan de nieuwtestamentische opstandingsverhalen bij de vier evangelisten, de koppeling daarvan aan oudere lentefeesten uit onze contreien en het joodse Pesachverhaal. Laten we ze kort verkennen, die drie lagen. Allereerst is daar het verhaal van het lege graf. Zoals bijvoorbeeld Lukas dat vertelt. De vrouwen, die Jezus een laatste eerbetoon wilden brengen, zijn aanvankelijk in een grafstemming. Het huilen staat hen nader dan het lachen. Hun inspirerende leider is dood. Hij is op gruwelijke wijze aan het kruis gehangen, bespot en vernederd en uiteindelijk gestorven. Ze zijn in diepe droefenis ondergedompeld. Totdat zich een wending voordoet. De sluitsteen blijkt weggerold. ‘Waarom zoek je de levende onder de doden?’ (Lk. 24:5) is de kernzin van de engelen die het perspectief van de vrouwen vervolgens doet kantelen. Een tweede laag is gegeven met de oeroude lente- en vruchtbaarheidssymbolen waarmee we allemaal zijn opgegroeid: paashazen en -eieren, ontluikend groen en wat dies meer zij. Als feest dat gevierd wordt op de eerste zondag na de volle maan in de lente, markeert het de voor iedereen ervaarbare overgang van donker naar licht, kou naar warmte: Pasen als een nieuwe lente. En dan is er die onderlaag uit het Oude Testament. Het verhaal over de bevrijding uit Egypte dat met Pesach wordt gevierd, met de symbolen van het overhaaste vertrek. Het ongezuurde brood, het bittere kruid, het lamsbotje, de wijn van de sedermaaltijd bewaren de herinnering aan de slavernij en de ontworsteling daaraan.

Als feest dat gevierd wordt op de eerste zondag na de volle maan in de lente, markeert het de voor iedereen ervaarbare overgang van donker naar licht, kou naar warmte: Pasen als een nieuwe lente.

Een overgang van dood naar nieuw leven, van donker naar licht, van slavernij naar vrijheid: in die verschillende lagen van het Paasfeest gaat het steeds om een kentering ten goede. Maar de overgang is niet abrupt, er is een scharniermoment. Van oudsher gevierd met een Paaswake op Stille Zaterdag, met bijbelverhalen over verlossing en redding, totdat het ochtendgloren het duister verdrijft. Wat was het mooi geweest wanneer Pasen daadwerkelijk tot keerpunt zou zijn geworden, een uitzonderlijke coïncidentie van droom en werkelijkheid. Maar blijkbaar was het toch iets te mooi om waar te zijn. Sterker nog, als de ervaringsdeskundigen die we inmiddels geworden zijn, weten we dat we, zélfs als de meesten van ons gevaccineerd zijn, mét corona zullen moeten leren leven. Definitief uitbannen laat het zich helaas niet.

Sterker nog, als de ervaringsdeskundigen die we inmiddels geworden zijn, weten we dat we, zélfs als de meesten van ons gevaccineerd zijn, mét corona zullen moeten leren leven.

Maar vanuit een gelovig gezichtspunt is er die gelaagdheid aan Paasverhalen. Ze refereren niet aan een specifieke datum waarop alles definitief voorbij zou zijn, maar aan ‘Paasmomenten’: ervaringen van meer vrijheid, meer lichtvoetigheid en onbekommerd leven. De ambiguïteit van het leven is er niet mee verdwenen, maar in het midden daarvan staat een perspectief dat leven geeft, ruimte en nieuwe moed!

Vrolijk Pasen!