21 augustus 2023

Neem alsjeblieft de tijd

Geschreven door Antje van der Hoek

Voor alles wat gebeurt is er een uur (…).

Er is een tijd om te baren en een tijd om te sterven,

een tijd om te planten en een tijd om te rooien.

Er is een tijd om te doden en een tijd om te helen.

Een tijd om af te breken en een tijd om op te bouwen’ (Prediker 3: 1-3).

Poëtisch Juweeltje

U kent deze dichterlijke woorden uit Prediker vast wel. Hij vlocht zijn levenswijsheden om tot een poëtisch juweeltje. Iets dat, zo is wel gezegd, iets heeft van een modern sonnet. Meer inhoudelijk bekeken zit er ook een duidelijke structuur in. Een cadans. Een kruispatroon van veertien tegenstellingen. Van zaken die elkaars tegengestelde zijn. Zoals planten en rooien, huilen en lachen, helen en breken, zwijgen en spreken, liefhebben en haten. Aan de hand daarvan beschrijft hij het mensenleven met z’n gunstige en ongunstige kanten. Een leven dat, zoals de eerste tegenstelling zegt, begint met onze geboorte en eindigt met onze dood. De overige contrasten schetsen wat er tussentijds zoal in een mensenleven passeren kan. Zo bewegen wij ons door de tijd. Tussen de twee polen van leven en behoud aan de ene kant en dood en verlies aan de andere kant. Dat inzien kunnen we weliswaar, maar werkelijk doorgronden is alleen voor God weggelegd. Zo bewegen wij ons als mens door de tijd. Zonder het ‘geheim van de tijd’ helemaal te kunnen doorgronden.

Is dit nu alles?

De schrijver van het bijbelboekje liep ongetwijfeld ‘al wat langer mee’. Hij besefte dat ons leven uit cycli bestaat. Van komen en gaan, eb en vloed, seizoenen, van generaties die opgroeien en sterven. De conclusie die Prediker aan dit alles verbindt, kent u waarschijnlijk wel. Al dat gezwoeg van ons, al dat gewerk en gepraat, al dat vergaderen; er is maar weinig dat ècht beklijft. Het meeste zijn we al weer snel vergeten. Uiteindelijk is er maar weinig ‘nieuws onder de zon’. Prediker heeft dit melancholieke levensgevoel heel helder onder woorden heeft gebracht. Hij verwoordt wat velen van ons, denk ik, ook wel eens denken en voelen en soms ook onder woorden brengen. ‘Is dit nu alles?’ . Waarin ook de onderliggende, existentiële vraag opdoemt: wat geeft mijn leven nou ècht zin? Wat maakt mijn leven nou ècht de moeite waard?

Neem alsjeblieft de tijd

Nadrukkelijker dan bij Prediker, ook in zijn nog onverwacht vrome slotwoorden, vinden we bij Jezus nadere instructies in reactie op die grote vraag. ’Want ieder, die zijn leven zal willen behouden, die zal het verliezen; maar ieder die zijn leven verliezen zal omwille van mij, die zal het behouden’ Mk 8:34/5): houdt deze wijsheidsleraar zijn volgelingen voor. Het is een paradox: je vindt jezelf niet door je te fixeren op jezelf, maar door jezelf los te laten, je liefdevol toe te wijden aan andere en zo te raken aan Iets (God) dat jezelf overstijgt. Zo kan je leef-tijd, dat tijdgebonden leven waarover ook Prediker spreekt, zin krijgen. Zo verandert wat de oude Grieken Chronos noemden in Kairos. Verandert die gestaag uitbreidende, kwantitatieve tijd zich in kwalitatieve, vervulde tijd, In de volgende bewerking van Predikers’ tekst combineert theoloog en publicist Alfred Bronswijk (geb. 1942) diens gedachten met Jezus’ oproep om jezelf, door hem geïnspireerd, in liefde uit te delen:

Neem alsjeblieft de tijd om vriendelijk te zijn.

Vriendschap is het duurzaamste bouwmateriaal.

Neem alsjeblieft de tijd om te geven en te delen

bestaan is te groots om alleen voor jezelf te leven.

Neem alsjeblieft de tijd om te spelen.

Spel is de bron van frisheid en jeugd.

Neem alsjeblieft de tijd om te vieren en te feesten.

De bruiloftswijn was Christus’ eerste teken.

Neem alsjeblieft de tijd om te denken.

Gedachten zijn de wegen van de wijsheid.

Neem alsjeblieft de tijd om te voelen.

Gevoelens weerspiegelen het diepst van de ander en jezelf.

Neem alsjeblieft de rijd om dankbaar te zijn

Dankbare mensen zijn de ozonlaag van de maatschappij.

Neem alsjeblieft de tijd om te bidden.

Gevouwen handen omvatten het wezenlijke.

Neem alsjeblieft de tijd om lief te hebben.

De liefde is sterker dan de dood.

Het is de liefde die leven levenswaardig maakt.

Gerelateerd