Leven uit de Bron
Geschreven door Antje van der Hoek
We zitten weer aan de ‘goede’ kant van het jaar: van de lente, de zomer. Alles is weer groen, groeit en bloeit. Daarmee is ook de tijd voor vertier, ontspanning aangebroken. En dat gebeurt, hoe kan het anders in ons waterlandje, vaak aan de waterkant. Laten we dus eens een beetje mijmeren over dit zomerse thema bij uitstek. Over het water met z’n januskop: enerzijds levensnoodzakelijk, anderzijds levensbedreigend. We kunnen nog geen dag zonder, maar vrezen zowel de overstroming als de droogte. Iets waarmee we, door klimaatverandering, steeds vaker van doen hebben. Recent nog in Noord-Italië en Zuid-Spanje.
Gezichten van water
Water: het kent meerdere gezichten. Gezichten, die we ook in de Bijbel en kerkliederen tegenkomen. Soms wordt de waterbron in de Bijbel zelfs tot een beeld voor God zélf. Hij is de Bron, die leven schenkt. Dat gebeurt in sommige psalmen, maar ook bij de profeet Jeremia. Daar beklaagt God zich over de rijken Israël en Juda dat zij hem, de Bron van levend water, hebben verlaten. Het tegenovergestelde, grimmige gezicht is er echter eveneens. ‘Red, mij, God, het water staat aan mijn lippen (…) ik ben in diep water geraakt, de stroom sleurt mij mee’ staat er in een andere psalm te lezen. Het bedreigende water als beeld voor verdriet, pijn en ellende. En zo kent u natuurlijk ook het verhaal van Noach en de zondvloed en dat over Jona, die de zee in wordt geslingerd.
‘Eerst krijg je een bron en dan wordt je een bron’
In het Johannesevangelie betrekt Jezus het beeld van levensschenkend water vervolgens op zichzelf. Hij is het die dorstigen te drinken geeft zodat zij op hun beurt bronnen van levend water worden. De Leidse dogmaticus Hendrikus Berkhof (1914-1995) heeft deze passage uit Johannes eens samengevat met de woorden: ‘eerst krijg je een bron en dan wordt je een bron’. Zo ontstaan er twee stromen, naar binnen én naar buiten. Dat is, wat mij betreft, een kernachtige en fraaie karakterisering van hoe geloofsontwikkeling zich idealiter voltrekt. Eerst ontvang je het geloof van ouders of anderen uit je omgeving. En, als je je dat innerlijk eigen gemaakt hebt, kun je, op jouw beurt, weer een bron worden voor wie jouw pad kruisen. Zo blijft het stromen…
Momenten van zomerse bevindelijkheid
Ik wens het onszelf toe in de komende zomerperiode: plezier, ontspanning, maar ook momenten van zomerse bevindelijkheid. Momenten waarop we als het ware ‘besprenkeld’ worden door die Bron, die nooit opdroogt. Zoals treffend verwoord in een lied van Jan Willem Schulte Nordholt:
‘Gij zijt de zin van wat wij zijn,
de hartsfontein,
die water geeft,
dat leven is voor al wat leeft.’ (Liedboek 760)
