Op het treinstation van Przemysl …

De oorlog in de Oekraïne duurt al een half jaar. Dagelijks berichten de media over gevechten. Vooralsnog lijkt er echter geen bestand in zicht. Tegen wil en dank werd Przemysl, een Pools stadje aan de zuidoostelijke grens met Oekraïne, hét epicentrum van de vluchtelingenstroom. Telefonisch heb ik contact met Hanna Hodgetts, mijn oudste dochter, die als vrijwilligster betrokken is bij een initiatief dat de vluchtelingennood probeert te verlichten. Er ontspint zich een gesprek over dit kleinschalige humanitaire initiatief, KHARPP (het Kharkiv en Przemysl Project) genaamd, dat in maart werd opgericht door Ada Wordsworth, medestudent Russisch.

Vrijwilligersactiviteiten

Waaruit bestaan jouw vrijwilligersactiviteiten zoal? ‘We vangen’, vertelt Hanna, ‘met de trein aangekomen mensen op. Het zijn lange dagen, van twaalf uur ‘s middags tot twaalf uur ‘s avonds. Net als veel van mijn medevrijwilligers wilde ik graag iets betekenen met mijn kennis van het Russisch. Op mijn hesje staat vermeld in welke talen mensen mij kunnen aanspreken. Als iemand met de trein aankomt en hulp zoekt, maken we ze wegwijs. Desgewenst bieden we ze onderdak voor één nacht. Een enkele keer helpen we ze met een trein- of vliegticket. Ook stellen we ook voedselpakketten samen die dan in getroffen gebieden worden uitgedeeld. Ik heb ook een keer de triage moeten doen voor de gratis trein naar Hannover. Daarbij moet je bepalen wie voorrang krijgt. Vrouwen met grote gezinnen, ouderen, mensen met een beperking e.d. gaan dan voor.’

Ontmoetingen

Dat klinkt best heftig. Zijn er specifieke ontmoetingen die je zijn bijgebleven? ‘Dat is het ook. Ik herinner mij een vrouw van een jaar of zestig uit Zaporizja met een oude hond. Ze stond op de Hannovertrein te wachten en leek goed gehumeurd. Maar, na verloop van tijd, bleek dat ze geen plekje zou krijgen. Daarop begon te huilen en liep uit frustratie en onmacht de treinrails op. De conducteur reageerde boos en haalde haar weg. Gelukkig heeft ze uiteindelijk toch een plaats in de trein gekregen. Het geeft aan hoe verslagen mensen vaak zijn als ze in Przemysl aankomen. Vaak ook zonder geld. Met hun have en goed in een aantal tassen. Overigens zijn er ook rustiger en mooie momenten. Daarbij denk ik terug aan een meisje van een jaar of zeven. Ze vond het heel spannend dat ze op de trein naar Duitsland zou gaan. Steeds vroeg ze me: wat is het Duitse woord voor trein? ‘Zug’, zei ik. Ze vond het gewoon spannend. Zo was er ook een jongetje, die mij vroeg hoe oud ik was. Daarna gaf hij mij een knuffel. Zo stonden we even te knuffelen op het station.’

Steun

Dat waren vast ontroerende momenten. Mijn laatste vraag is hoe we in Nederland, ook in mijn Haagse gemeente, bij dit conflict betrokken kunnen blijven? In een artikel in ‘Trouw’ (Verdieping, 17 augustus) werd onlangs gesteld dat de Poolse gastvrijheid haar grens heeft bereikt. Ook in Nederland lijkt de aandacht wat weg te ebben. ‘Ja. Dat zie ik hier ook gebeuren. De voorzieningen voor vluchtelingen nemen af. Zo konden vluchtelingen aanvankelijk gratis warm eten krijgen. Dat blijft nu beperkt tot koffie, thee en een koekje. Ook in de shelter van het Rode Kruis konden mensen eerst voor langere tijd verblijven; nu maar voor achtenveertig uur. Met de winter in zicht is juist extra hulp nodig. Ook in Oekraïne zelf, waar mensen geen goed onderdak, kleding en verwarming hebben. Daarom zou het heel fijn zijn als mensen kleine wendbare organisaties zoals KHARPP zouden willen steunen. Er zijn hier ook grotere organisaties aan het werk, maar die zijn vaak bezig met verslaglegging. Dat zet weinig zoden aan de dijk. Met zulke financiële donaties zouden we heel blij zijn!’

Zie voor verdere info: https://kharpp.com/