Kerkdienst met Poëzie
Voorganger Ds Antje van der Hoek, samen met neerlandica Ingrid de Bonth
M. Vasalis
Over de gedichten van Vasalis (pseudoniem voor Margaretha Leenmans, 1909 -1998) is wel gesproken als getuigend van ‘mystiek zonder God’.
Vasalis is van huis uit niet met het christelijk geloof opgevoed, al was het haar ouders – beide predikantskinderen – en daardoor ook haarzelf niet vreemd. Zij blijft op zoek naar het mystieke, misschien wel transcendente. Maar niet in een abstracte zin. Ze noemt ergens abstracties treffend: ‘mazen waar de werkelijkheid doorheen zakt’. Ook zoekt ze het niet in de christelijke religie. Deze schiet volgens de dichter tekort. Maar ons kenvermogen is eveneens ontoereikend. Er zijn mystieke momenten, niet zelden in de natuur.
Fel kan Vasalis zich keren – in haar dagboeken, niet in de openbaarheid – tegen Rudy Kousbroek, die in 1971 de rationele wetenschap tegenover de godsdiensten zet en emoties voor privé en incommunicabel houdt. Vasalis is heel wat respectvoller ten opzichte van gelovigen en komt op voor de legitimiteit van de religieuze of mystieke ervaring. In plaats van die te zoeken in een andere werkelijkheid, stelt ze juist dat deze werkelijkheid al zo wonderlijk is.
In 2011 verscheen een fraaie biografie over haar van Maaike Meijer, waaruit we ook zullen putten.
